Met slimmer innoveren in het ecosysteem internationaal concurreren

China is net zo slim als wij, misschien wel slimmer omdat ze met méér zijn, en heeft net zoveel geld. Maar het voordeel dat de Nederlandse hightech industrie internationaal een voorsprong geeft, is dat we slimmer innoveren. “We zijn van samenwerken naar samen innoveren gegaan. Dat doen we in het ecosysteem. "Dat maakt internationaal het verschil”, zegt Bert-Jan Woertman, directeur Mikrocentrum. "De nauwe samenwerking tussen Mikrocentrum en Tech2B is een uitstekend voorbeeld van samen innoveren. Tech2B verbindt (digitale) ecosystemen en versterkt organisaties zoals Mikrocentrum door ze digitaal te positioneren in een netwerk ecosysteem," zegt Sjors Hooijen, CEO van Tech2B.

Mikrocentrum is dit jaar op de kop af 40 jaar de thuisbasis voor het High Tech Platform, een ecosysteem van meer dan 550 bedrijven uit de hightech- en maakindustrie. TNO becijferde onlangs dat deze sector in 2021 goed was voor € 80,2 miljard bruto toegevoegde waarde en 784.000 fte, oftewel 10 procent van alle banen in Nederland. Het zijn deze honderdduizenden medewerkers in de hightech- en maakindustrie en de manier waarop ze samenwerken die het verschil maken, denkt Bert-Jan Woertman.

Leren van elkaar

“In de toepassing van hightech producten en systemen heb je altijd mensen nodig. Er is geen geautomatiseerde waardeketen”, zegt Bert-Jan, sinds twee jaar aan het roer bij Mikrocentrum maar al meer dan twintig jaar actief in de hightech industrie. Altijd in een rol waarin hij mensen bijeenbrengt. Want dat doet Mikrocentrum, zegt hij als de vraag om te pitchen op tafel komt. Mensen bij elkaar brengen om elkaar te inspireren en van elkaar te leren. “Je concurreert tegenwoordig niet meer als bedrijven onderling met elkaar, maar als ecosysteem, als waardeketen. Als dat ecosysteem net wat slimmer en sneller werkt, wordt iedereen er beter van.” Dat motiveert hem persoonlijk en het team van Mikrocentrum, dat nadrukkelijk onderdeel wil zijn van dit ecosysteem. Het zijn de bedrijven die de thema’s aanreiken, die de trends signaleren waar Mikrocentrum met evenementen, opleidingen en het High Tech Platform op inspeelt. Bert-Jan Woertman: “We luisteren naar de bedrijven die weten wat er speelt en maken daar het aanbod bij." We faciliteren de ontmoeting; onze core business is snel schakelen. Daarom moeten we continu alert zijn.” Ook de docenten van Mikrocentrum komen uit de hightech- en maakindustrie en staan dagelijks midden in de praktijk. “We zoeken altijd mensen die bezig zijn kennis toe te passen.”

Sociale innovatie bepaalt het succes

En of die ontmoeting nu op een Precisiebeurs of Kunststoffenbeurs plaatsvindt, op een kennisevent als het Clean Event of in een cursus: van elkaar leren en samen innoveren geeft de Nederlandse hightech- en maakindustrie internationaal een voorsprong. Bert-Jan verwijst naar een onderzoek door professor Henk Volberda (Universiteit Amsterdam). Bij de introductie van het Topsectorenbeleid onderzocht hij de succesfactoren van innovatie. 23% van het succes komt door de technische innovatie; 77% wordt bepaald door de sociale innovatie. “Hoe je de dynamiek verbindt met de rest van de wereld. Het sociale systeem rond een technische innovatie bepaalt het succes”, zegt Bert-Jan Woertman. Het Nederlandse hightech- en maak-ecosysteem neemt een unieke plaats in de wereld in. Nederlanders zijn van oudsher gewend te polderen; er wordt horizontaal gecommuniceerd. En is er veel onderling vertrouwen. “Vertrouwen is misschien wel de grootste troef.” 

Leergierig

Je moet wel blijven werken aan kennisontwikkeling. Want de wereld verandert snel, bijvoorbeeld door de komst van Kunstmatige Intelligentie, AI. Hoe zorg je ervoor dat ook het mkb-maakbedrijf aanhaakt? De Mikrocentrum directeur is hier niet zo bezorgd om. “Soms hebben ze iets meer tijd nodig, maar uiteindelijk omarmen ze nieuwe technologie.” Hij merkt dat de leergierigheid in de bedrijven best groot is. Waar Mikrocentrum erg blij mee is, is dat het via Brabant Leert en Limburg Leert bepaalde cursussen voor deelnemers uit de provincies Noord-Brabant en Limburg gratis kan aanbieden. “Met hulp van de provincie kost het de deelnemers niks. Dat is een gouden vondst. "We zagen bijvoorbeeld bij AI voor engineers het aantal inschrijvingen met een factor 8 tot 10 omhoog schieten toen de opleiding gratis werd.” Dit concept pakt vooral goed uit bij cursussen waarvan het nut voor de deelnemer iets verder in de toekomst ligt, zoals bij AI. Het gratis aanbod verlaagt de drempel. Bert-Jan: “Voor kennis die bedrijven morgen nodig hebben, er altijd ruimte in bedrijven. Maar bij cursussen voor overmorgen moet de deelnemers het eerst voor zichzelf verantwoorden en dan zijn of haar leidinggevende overtuigen. Door de cursus gratis aan te bieden haal je deze drempels weg en schrijven deelnemers zich echt voor zichzelf in. Uiteindelijk wordt iedereen hier beter van: de deelnemers leren van docenten die uit de industrie komen en AI al toepassen en ze leren van de andere deelnemers. Dan maakt het ecosysteem een stap vooruit.” Hij ziet AI overigens wel als een belangrijke ontwikkeling voor het hightech- en maak-ecosysteem. De sector zal nieuwe maaktechnologie moeten omarmen om de productiviteit aan te jagen. “Met minder mensen meer doen. Dat ziet iedereen. Dan kom je bij AI uit: dingen slimmer, beter en efficiënter doen.” 

Meer de regio opzoeken

Mikrocentrum ziet mooie kansen in het verbinden van en in regio’s. Zo is in samenwerking met Hi Delta een geslaagde netwerkbeurs, ZIE, voor de maakindustrie in Zuid-Holland georganiseerd; de viering van 40 jaar High Tech Platform vindt zowel in Eindhoven, Twente als Rotterdam plaats . En het Techcafé gaat dit jaar on tour. Bert-Jan Woertman ziet het als een kans voor Mikrocentrum om meer te verbinden in de regio’s. “Op het snijvlak waar innovaties ontstaan, zoals in de Rotterdamse haven; of op het snijvlak van technologie domeinen, brengen wij netwerken samen." Wat we met ZIE in Rotterdam hebben gedaan wordt erg gewaardeerd door de bedrijven daar, maar ook door bedrijven uit andere delen. Die kunnen hun netwerk in Rotterdam uitbreiden”. Mikrocentrum zal in de toekomst vaker landelijk gaan opereren. “Want de Nederlandse hightech- en maakindustrie blijft groeien. De huidige bijdrage van de hightech- en maakindustrie legt een stevig fundament onder de economie. En daar mogen we trots op zijn.” Maar niemand in het ecosysteem mag op zijn lauweren rusten, waarschuwt hij. Iedereen moet blijven investeren, ook in de doorontwikkeling van het ecosysteem. 

Bert-Jan Woertman - Director Mikrocentrum

Sjors Hooijen - CEO Tech2B