Van Supply naar Demand: Het recept voor succes in de Europese Maakindustrie

De maakindustrie in Nederland en Europa staat onder toenemende druk van grote spelers in Azië, zoals China en India. Om effectief te blijven concurreren, vooral tegen de schaalvoordelen van deze landen, is flexibele samenwerking in de keten van cruciaal belang. In plaats van zich enkel te richten op kostenbesparing en efficiëntie, moeten Europese bedrijven de focus verleggen naar klantgerichte oplossingen en waardecreatie. Deze transitie vereist niet alleen nieuwe businessmodellen, maar ook een holistische benadering van samenwerking, technologie en klantbetrokkenheid.

Van supply chains naar demand chains

Om sterker te staan tegen de concurrentiedruk vanuit Azië, moet de traditionele focus op supply chains vervangen worden door demand chains, waar de vraag van de klant centraal staat. Dit vereist een buiten-in perspectief: in plaats van star vast te houden aan bestaande toeleveranciers en processen, moet de industrie flexibel kunnen inspelen op veranderende klantbehoeften. Paul Grefen, hoogleraar Informatiesystemen Architectuur aan de TU Eindhoven, waarschuwt dat een focus op efficiëntie en lean methodes de internationale concurrentie niet zal overwinnen. “We moeten niet enkel denken in termen van kostenbesparing. Concurreren op alleen kwaliteit is ook niet voldoende. De echte sleutel ligt in klantgerichte dienstverlening van hoge kwaliteit, tegen een eerlijke prijs,” aldus Grefen.

Customer Outcome Management als nieuwe norm

De maakindustrie moet meer aandacht besteden aan wat klanten daadwerkelijk nodig hebben. Dit vereist een verschuiving naar Customer Outcome Management, waarbij het gaat om de waarde die klanten halen uit het product, in plaats van alleen de aanschaf ervan. Een goed voorbeeld hiervan is het pay-per-outcome model, waarbij klanten enkel betalen voor het resultaat dat een product oplevert. Zo willen luchtvaartmaatschappijen bijvoorbeeld niet per se een vliegtuigmotor bezitten, maar betalen ze voor het vermogen van die motor om hun vliegtuig op tijd van A naar B te brengen. Dit soort modellen bieden kansen voor Europese bedrijven om zich te onderscheiden van de Aziatische productieclusters.

De rol van platformen in de digitale transitie

Flexibiliteit in samenwerking is essentieel, en digitalisering speelt hierin een cruciale rol. Platformen kunnen bedrijven helpen sneller en efficiënter te communiceren en samen te werken. Volgens Sjors Hooijen, CEO van Tech2B, is digitalisering noodzakelijk om de samenwerking binnen de ketens te verbeteren, vooral voor kleinere bedrijven die anders moeite hebben om mee te komen. Een goed platform faciliteert digitale communicatie en samenwerking binnen een ecosysteem, zonder dat één partij de markt domineert. Grefen waarschuwt dat de industrie moet voorkomen dat er een dominante speler ontstaat, zoals Booking.com in de reiswereld, omdat dit de winsten van de betrokken bedrijven kan uithollen.

BOAT-model: een holistische benadering

Paul Grefen heeft het BOAT-model ontwikkeld om bedrijven te helpen bij deze transformatie. Dit model kijkt vanuit vier perspectieven naar het bedrijf: business, organisatie, architectuur en technologie. Alleen door vanuit deze holistische benadering te werken, kunnen bedrijven snel schakelen en zich aanpassen aan de voortdurend veranderende markt. Dit vereist ook een dynamische benadering van partnerschappen; bedrijven moeten voortdurend evalueren welke samenwerkingen het meest zinvol zijn in een bepaalde context.

David tegen Goliath: slim samenwerken is de sleutel

In de strijd tegen de economische grootmachten in Azië, vergelijkt Grefen de situatie met het bijbelverhaal van David en Goliath. Net zoals David won door slim te spelen, kunnen kleinere Europese bedrijven winnen door flexibele, slimme samenwerkingen aan te gaan. Nederlandse bedrijven, met hun vele kleine maar gespecialiseerde spelers, zijn bij uitstek geschikt voor een dynamisch samenwerkingsmodel. Door als kleine bedrijven effectief samen te werken via digitale platformen, kunnen ze een grote impact maken in de markt.

De toekomst van de maakindustrie: nu actie ondernemen

De tijd dringt voor de Nederlandse en Europese maakindustrie om deze veranderingen door te voeren. Volgens Grefen is het essentieel om nu te investeren in flexibele samenwerking, digitalisering en klantgerichte businessmodellen. Bedrijven die vasthouden aan traditionele methoden, zoals supply chains en een focus op kostenbesparing, zullen het uiteindelijk moeilijk krijgen in de wereldwijde concurrentiestrijd. De enige manier om te overleven en te floreren is door voortdurend te innoveren en samen te werken op basis van de vraag van de klant.

Conclusie

De Nederlandse en Europese maakindustrie staat voor een cruciale transitie. Slimme samenwerking, ondersteund door digitalisering en een focus op klantuitkomsten, kan de weg vrijmaken voor succes in een steeds competitievere wereldmarkt. Het is tijd voor bedrijven om te kiezen voor flexibele samenwerking, dynamische partnerschappen en innovatie, om zo sterker te staan tegenover de Aziatische powerhouses.